Nguyên nhân khiến xe ô tô mất lái và cách xử lý an toàn

Xe ô tô mất lái là hiện tượng người lái mất khả năng kiểm soát xe, không thể điều khiển xe đúng hướng. Hiện tượng xe mất lái diễn ra rất bất ngờ và nhanh đến mức người điều khiển hầu như không kịp phản ứng, dẫn đến nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng. 

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng xe ô tô bị mất lái và thường có 2 nhóm nguyên nhân chính như sau:

• Lỗi kỹ thuật xe: do xe bị nổ lốp, vô-lăng mất tác dụng, xe mất phanh, xe bị lệch tay lái, thước lái bị lệch, một chi tiết nào đó trong hệ thống lái hoặc các bộ phận liên quan bị hỏng hóc, mắc kẹt, hệ thống bánh xe chưa được cân chỉnh chính xác,...
• Lỗi điều khiển xe của người lái như: không làm chủ tốc độ, phóng nhanh, vượt ẩu, đạp nhầm chân ga với chân phanh, vào cua thị thiếu lái hoặc thừa lái, di chuyển trên đoạn đường trơn trượt, bùn lầy, thời tiết xấu,...

Trong trường hợp này người lái cần giữ bình tĩnh. Đầu tiên hãy giảm tốc độ xe bằng cách chân ga từ từ, chuyển xe về số thấp để phanh động cơ. Chú ý nên đạp nhấp nhẹ phanh, không nên đạp phanh mạnh và ghì liên tục. Vì nếu xe đang di chuyển với tốc độ cao hoặc bánh trước/sau bị trượt, mất độ bám thì việc phanh mạnh sẽ khiến tình huống nguy hiểm hơn như: xe bó cứng phanh, bánh xe càng mất độ bám, xe mất cân bằng dẫn đến tình trạng xe bị văng quay vòng hoặc bị lật,..

Khi xe bắt đầu di chuyển chậm lại và người lái đã lấy được sự kiểm soát xe thì hãy quan sát đường và điều khiển vô lăng để đưa xe về đúng làn đường. Nếu được thì hãy tìm chỗ an toàn để đỗ xe và lấy lại bình tĩnh rồi hãy đi tiếp.

Những lưu ý quan trọng khi xử lý hiện tượng xe mất lái

Người lái có thể phanh gấp nếu phía trước không trơn trượt, không có vật cản, xe có các tính năng hỗ trợ phanh ABS, EBD, BA… 

Nếu phía trước đường trơn trợn có vật cản thì người lái chỉ nên đạp rà phanh (không phanh gấp) kết hợp chuyển về số thấp để phanh động cơ.

Trường hợp mất lái ở khu vực nhiều xe hoặc đường cao tốc thì người lái lập tức bật đèn cảnh báo, bấm còi liên tục để cảnh báo mọi người xung quanh. Thực hiện thao tác kết hợp sử dụng phanh, về số thấp để lấy lại kiểm soát của xe. Trường hợp nguy cấp nhất, người lái phải sẵn sàng tâm lý cho việc xảy ra va chạm, hãy bẻ lái cho xe va chạm hoặc lao về nơi ít tổn thất nhất như lao xuống ruộng, bụi cỏ, barie chắn đường…

Nếu gặp trường hợp xe bị mất phanh, người lái cần cố gắng đưa xe về số 1 để phanh động cơ, đồng thời kéo phanh tay. Tuyệt đối không đưa xe về số N, vì khi về trạng thái tự do sẽ càng mất kiểm soát, và nếu xe đang xuống dốc thì đưa xe về số N thì xe sẽ lao nhanh hơn. 

Có thể hạn chế và phòng tránh trường hợp xe bị mất lái với các kinh nghiệm sau:

• Chạy xe đúng tốc độ quy định, không phóng nhanh vượt ẩu, giữ khoảng cách an toàn với xe di chuyển cùng chiều, tuân thủ đúng Luật Giao thông đường bộ.
• Giảm tốc độ trước khi vào cua, cần giữ vững tay lái khi vào cua, không đạp ga tăng tốc sớm, giảm ga đột ngột hoặc phanh gấp khi đang giữa cua. Chỉ áp dụng kỹ thuật đánh vô lăng chéo tay khi chạy xe tốc độ thấp. Còn khi chạy xe tốc độ cao nên áp dụng kỹ thuật đánh lái kéo đẩy.
• Khi đi qua những địa hình trơn trượt, mưa ướt, sương mù phải giảm tốc độ, ít nhất 10% so với tốc độ ngày nắng trên đường thẳng, bật đèn đúng quy định, hạn chế phanh gấp.
• Để xe hoạt động trơn tru không gặp lỗi kỹ thuật thì nên bảo dưỡng định kỳ hệ thống lái và các chi tiết liên quan như: vô lăng, rô-tuyn lái, vòng bi, gioăng cao su, luôn kiểm tra áp suất lốp, căn chỉnh góc đặt bánh xe, hộp số, hệ thống treo, lốp xe... Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường khi sử dụng xe nhất là hệ thống lái như vô lăng bị rơ, xe bị nhao lái, lốp xe mòn không đều, đèn báo lỗi động cơ, đèn báo lỗi hộp số phát sáng…  thì nên đưa xe đi kiểm tra sớm nhất có thể.
• Cầm vô lăng đúng cách, ngồi thoải mái để có thể xử lý linh hoạt trong mọi tình huống.